Lustrafjord en Harastølen

In Luster, in Sogn og Fjordane, bij het Lustrafjord, ligt Harastølen. Een spookstad, zo lazen wij. Onze interesse was gewekt. Tijd om de exacte locatie op te zoeken en de geschiedenis in te duiken.

Harastølen werd gebouwd in het begin van 1900. In 1902 opende het de deuren als herstellingsoord voor tuberculosepatiënten. Door de hoge ligging van 500 meter, gekozen om de zuivere lucht rond het Lustrafjord, en om besmetting te voorkomen, werd Harastølen al gauw een dorp op zich. Het had één van de eerste particuliere waterturbines van Noorwegen en voorzag zo in de eigen elektriciteit. Natuurlijk kregen leidinggevenden en medewerkers er een woonplek. Maar ook een kapel, postkantoor, wasserette, mortuarium en stallen werden er gebouwd. Het kreeg een zeer uitgebreide bibliotheek en eens per week draaide er een film.

Na de tweede wereldoorlog, toen er een medicijn kwam voor de tuberculose, is het gebouw gebruikt als Psychiatrisch ziekenhuis. En na 1991 stond het leeg.

Midden jaren 90 is het nog tijdelijk gebruikt voor asielopvang waarna het wederom leeg stond.

Het gaat dan ook hard achteruit met de gebouwen in Harastølen. Ramen vallen in, verf bladdert af en het houtwerk rot langzaam weg. Wel is er nog enige activiteit, maar wat ze er precies doen is ons niet duidelijk. Het schijnt, naar wat we konden lezen, dat het gesloopt gaat worden.

Wanneer je door de half vervallen ramen naar binnen gluurt, zie je hier en daar attributen waarmee gestoorde en gevaarlijke patiënten vastgebonden werden. Het oogt luguber en het verbaasd me niet dat Harastølen decor is geweest voor psychologische thrillers. 

Harastølen kon bereikt worden via een 7 kilometer lange weg met vele haarspeldbochten of een kabelbaan vanaf een scheepsdok beneden.

De kabelbaan is er niet meer, maar de weg natuurlijk wel.

Wanneer de 55 langs het Lustrafjord gaat, vind je ongeveer halverwege de weg omhoog naar Harastølen. Een leuk maar smal weggetje. Met de auto prima te doen. Wel even rekening houden met tegenliggers.

Eenmaal boven, een prachtig uitzicht en heb je de spookstad bereikt.

Omdat wij vanaf de 5 door Sogndal, de 55 op gereden waren, besloten we om de weg door te rijden tot Skjolden. Om vandaar via de 331 en de ferry bij Ornes weer terug te gaan.

Een schitterend stukje. Vanaf de andere kant van het Lustrafjord heb je een mooi zicht op Harastølen.

Het is wel even zoeken als er sneeuw ligt,  maar het witte gebouw pronkt op de berg.

Op weg naar Ornes kom je langs Feigefossen/Feigumfossen. Een schitterende waterval van ruim 200 meter. Vanaf de weg is hij te zien, maar een wandeling van drie kwartier brengt je er nog dichterbij.

Even verder komen we dan in Ornes. En daar vinden we Urnes Stavkyrkje. Dat dateert uit 1190-1200.

Terug van de staafkerk naar beneden, is het even zoeken naar de ferry. En daar aangekomen vind je een oud ogende aanlegplek. Een ogenblik vroeg ik me af of deze überhaupt nog wel zou varen.

Ja. De ferry was nog gewoon in gebruik. Een redelijk grote boot zagen we liggen....aan de andere kant in Solvorn. Mocht je nu bedenken van dezelfde ferry gebruik te willen maken, check dan voor de zekerheid de tijden van de afvaarten.

Wij besloten dezelfde weg maar terug te rijden, want op het moment dat wij er stonden zou de volgende afvaart pas twee dagen later zijn.